Güneş Enerjisi Santrali Ön Fizibilite Etüdü ve Yol Haritası
01.07.2017
GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALİ
ÖN FİZİBİLİTE ETÜDÜ VE YOLHARİTASI
AbuzerAkbıyık
S.M.MaliMüşavir/Bağımsız Denetçi
Yatırımve Teşvik Danışmanı
GÜNEŞ ENERJİ SANTRALİ ETÜDVE KURULUMU
Projelendirme aşamaları müşterinin talebiyle başlayan Güneş Enerjisinden elektrik üretmek için Güneş enerjisi santrali kurmaktadır.Projenin uygulanabileceği bir yer belirleyen veya uygun bir yer bulunmasınıisteyen tüzel veya gerçek kişi, teknik çalışmanın yapılmasını ister. Bu isteküzerine teknik ekibimiz bir ön değerlendirme yapar. Eğer yer ve veriler uygungörülürse yine müşterinin isteği üzerine detaylı fizibiliteyapılır. Detaylı fizibilite, arazi çalışmalarını, kurulu gücü, yıllıküretimi, yatırım maliyetini ve tahmini geri dönüş süresini de içeren kapsamlıbir çalışmadır. Bu çalışma sonucu müşteri devam kararı alır ise, DağıtımŞirketi, İl Özel İdaresi, TEDAŞ ve ilgili diğer kurumlardan gerekli izinleralınır. Eğer tüketim fazlası şebekeye satılacak ise, tüm işlemler bittiktensonra bölge dağıtım şirketi ile anlaşma imzalanır. Bu aşamalardan sonra,mühendislik çalışmaları yapılan projenin anahtar teslim kurulumu için gereklimalzeme siparişleri, işçilik hizmetleri ve santral danışmanlığı (Süpervizörlük)sağlanarak santral tamamlanır. TEDAŞ Genel Müdürlüğü tarafından kabulüyapıldıktan ve yasal prosedür tamamlandıktan sonra santral devreye alınır.Üretilen elektriğin kullanımı ve ihtiyaç fazlası enerjinin devlete satış işlemibaşlamış olur. Devlet, ürettiğiniz elektriği YEK Mekanizması kapsamındabelirtilen fiyatlardan 10 yıl boyunca alma garantisi vermektedir.
GÜNEŞ ENERJİSİ KURULUMUNDAYOL HARİTASI
1 – GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALİKURULUMUNA UYGUN ARAZİ TESPİTİ, ARAZİLERİN GELİŞTİRİLMESİVE SAHİBİ OLUNANMEVCUT ARAZİLERİN UYGUNLUĞUNUN ARAŞTIRILMASI
· Yatırım için uygunarazilerin bulunması, arazilerin yatırıma elverişliliğinin değerlendirilmesi,
· Arazilerin yıllık güneşradyasyon oranları, eğimleri ve güneşlenme saatleri vb. gibi teknik detaylarbakımından değerlendirilmesi,
· Kurulacak olan santralin,bağlantı yapılacağı Trafo Merkezi ( T.M ) kapasitesinin değerlendirilmesi.
2 – GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALİBAŞVURUSU YAPILMASI
- Aşağıdaki ilgili belgelerin, formların düzenlenerek Lisansız Elektrik Üretimi Bağlantı Anlaşmasına Çağrı mektubu ve Enerji Müsaadesi için başvuru yapılması
- Bağlantı yapılacak noktanın uygunluğunun tespit edilmesi ( hattın bağlı olduğu kapasitenin kontrol edilmesi, kapasite durumuna göre süreç belirlenmesi)
- Bağlantı yapılacak nokta için optimize edilmiş çözümlerin sunulması.
Başvuru için istenenbelgeler;
1-Bağlantıgörüşü için başvuru dilekçesi
2-İlgilitüketim tesisine ait abonelik bilgileri
3-Bağlantıgörüşü için başvuru ücretinin yatırıldığına dair dekont
4-Üretimtesisinin kurulacağı yere ait sahiplik belgesi
5-Üretimtesisinin yapılması planlanan yere ait harita / kroki
6-Üretimtesisine ait elektrik tek hat şeması
7-LisanssızElektrik Üretimi Bağlantı Başvuru Formu
8-Üretimtesisine ait ÇED ( Çevresel Etki Değerlendirilmesi) raporu
9-TeknikDeğerlendirme Formu
3 – GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALİPROJELENDİRİLMESİ İÇİN GEREKLİ OLAN ”İDARİ İZİNLERİN “ İN ALINMASI
Projeninuygulanacağı alanın bağlı olduğu belediyeden alınacak olan “GES UYGUNDUR”yazısı ve “ KONSTRÜKSİYON ONAY “ idari izinlerini almak için gerekli hesap vepaftaların hazırlanıp ilgili kuruma teslim edilmesi
4 – GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALİ“ELEKTRİK VE STATİK PROJELERİNİN HAZIRLANARAK TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NDEN ONAYI”NINALINMASI
LisanssızEnerji Üretim Yönetmeliği, İç Tesisler Yönetmeliği ve ilgili diğeryönetmelikler çerçevesinde idari izinler, hesaplar ve paftaları içeren projedosyasının oluşturularak TEDAŞ Genel Müdürlüğü’ne onaylatılması
5 – KREDİLENDİRİLMEYE UYGUNDETAYLI FİZİBİLİTE RAPORUNUN OLUŞTURULMASI
· Maliyet Hesapları,
· Enerji Üretim Hesapları,
· Projenin Ekonomik açıdanincelenmesi
· Risk Analizi
Konularınıda içeren detaylı fizibilite raporunu oluşturmak.
6 – EKİPMAN VE KURULUMDANIŞMANLIĞI
· Kurulacak olan Santraliçin fiyat/performans bakımından uygun ekipmanların seçilmesi
· Kurulum için gerekli tümiş ve alt işler için teknik danışmanlık ve Süpervizörlük (son kontrolleri yapandenetmen) hizmeti
7 – ANAHTAR TESLİM GÜNEŞENERJİSİ SANTRALİ KURULUMU VE UZAKTAN İZLEME
· Güneş EnerjisiSantralinin anahtar teslim kurulumu
· Santralin üretimininuzaktan izlenmesi
· Kamera Sistemi ileSantralin uzaktan kontrol altında tutulmasının sağlanması hizmeti
TAHMİNİ YATIRIM BEDELLERİVE GERİ DÖNÜŞ SÜRELERİ
6446 sayılı “Elektrik Piyasası Kanunun 14. Maddesine istinaden hazırlanmışve 2 Ekim 2013 yılında güncellenen “Lisanssız Elektrik Üretimi Yönetmeliği vetebliği” çerçevesinde başlamış ve 5346 sayılı “Yenilenebilir EnerjiKaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun”kapsamında YEK destekleme mekanizması ile teşvik edilmiş Güneş Enerjisinden 1MW’a (1000 KW) kadar lisanssızelektrik üretimi yapılabilmekte ve fazlası da 13.3 ABD Dolar sent’ten devletesatılabilmektedir. Ayrıca yerli malzemeler kullanıldığında bu teşvik biraz dahaartmaktadır. Yine tümünü kendi ihtiyacında kullanmak şartı ile 1MW’ın üstündede lisanssız üretim santrali kurulabilir, burada dikkat edilmesi gerekli hususüretilen tüm enerji kendi ihtiyacı için kullanılmalıdır, aksi takdirde ihtiyaçfazlası enerji devlet tarafından alınmaz. Bireyler, sadece kendilerine ait birelektrik aboneliği olması ve yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalıolmak şartıyla şirket kurma ve lisans alma zorunluluğu olmadan enerji üretimtesisi kurabilirler. Kurdukları santralden üretilen elektriğin satış fiyatı YEKMekanizmasına tabi olacaktır. Devlet ürettiğiniz elektriğe YEK Mekanizmasıkapsamında 10 yıl alım garantisi vermektedir.
Bubilgiler ışığında ;
5346sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi AmaçlıKullanımına İlişkin Kanun’a göre;
DESTEK ( TEŞVİK ) | ABD Dolar Cent / kwh |
Güneş Enerjisine Dayalı Üretim Tesisinde Üretilen Enerji | 13.3 |
Konstrüksiyon( Yerli olması halinde ) | 0.8 |
PV Modülleri ( Yerli olması halinde) | 1.3 |
PV Modülünü oluşturan hücreler ( Yerli olması halinde ) | 3.5 |
İnvertör ( Yerli olması halinde ) | 0.6 |
PV Modülü üzerine güneş ışınını odaklama cihazı ( yerli olması halinde) | 0.5 |
· Güneş Enerjisindenüretilen elektriğin satış fiyatı : 13.3 cent $/ kwh
· Yerli üretim Konstrüksyonkullanıldığında ilavesi : 0.8 cent $ /kwh
· Yerli üretim PV Modülükullanıldığında ilavesi : 1.3 cent $ /kwh
Buna göre toplam satışfiyatı : 15.4 cent $ / kwh (11.40cent € / kwh )olmaktadır.
SANTRALİN MALİYET KALEMLERİ | 1 WATT BİRİM FİYATI (€ ) | 1000 KW ( 1 MW ) MALİYETİ (€ ) |
Güneş paneli | 0.54 - 0.64 | 540.000 - 640.000 |
İnvertör | 0.20 - 0.25 | 200.000 - 250.000 |
Konstruksiyon | 0.07 - 0.08 | 70.000 - 80.000 |
Kablolama DC-AC | 0.05 - 0,07 | 50.000 - 70.000 |
Koruma Ekipmanları | 0.02 - 0.03 | 20.000 - 30.000 |
Trafo | 0.02 - 0.03 | 20.000 - 30.000 |
Diğer ( Uzaktan İzleme, Sayaç, Trafo Kabini, Panolar, Tel Örgü, Betonlama vs ) | 0.06 - 0.07 | 60.000 - 70.000 |
Ara Toplam | 0.96 - 1.17 | 960.000 - 1.170.000 |
İşçilik + Nakliye | 0.06 - 0.07 | 60.000 - 70.000 |
TOPLAM ( KDV HARİÇ ) | 1.02 - 1.24 | 1.020.000 - 1.240.000 |
Buna göre ortalama maliyetfiyatı = 1.130.000 € / MW ( 1.525.000 $ / MW) olmaktadır.
ElektrikÜretim Miktarı;
· 1 KW ’lık kurulugücü olan bir Güneş Enerji Santralinden yıllık 1400-1600kwh/yıl elektrik üretilir.
· 1 MW ’lık ( 1000 KW )kurulu gücü olan Güneş Enerjisi santralinden yıllık ortalamaüretim 1.500 kwh/ yıl olarak alındığında yıllık1.500.000kwh elektrik üretilir.
YATIRIMIN GERİ ÖDEME SÜRESİ( YIL ) = TOPLAM MALİYET / YILLIK TOPLAM GELİR
GES santralının maliyeti, tesis kurulumunda kullanılacak Güneş paneli,İnvertör ve diğer malzemelerin kalitesinde (Çin malı, Alman malı, Amerikan malıvs) menşeine göre %10-%30 oranında fark etmektedir. Yine GESsantrali, dönerli sistem veya sabit sistem şeklinde yapılabilmektedir. Dahaverimli olan güneşi takip eden dönerli sistem yapılması halinde, maliyet(sabit sisteme göre) yaklaşık %20-%30 artmaktadır.
TOPLAMMALİYET EURO ( Yaklaşık ) = 1.130.000 €
TOPLAMYILLIK GELİR ( Yaklaşık )= YILLIK ÜRETİM X TEŞVİK FİYATI
TOPLAMYILLIK GELİR ( Yaklaşık ) = 1.500.000 kwh/yıl X 0.1140 € / kwh
TOPLAMYILLIK GELİR =171.000 € / yıl
YATIRIMINGERİ ÖDEME SÜRESİ ( YIL ) = 1.130.000 € / 171.000 € / yıl
YATIRIMINGERİ ÖDEME SÜRESİ ( YIL ) = 6.6 YIL
SANTRALİNEKONOMİK ÖMRÜ = 25 YIL’DIR
SANTRAL 25 YIL’IN SONUNDA DA VERİMİ DÜŞER AMA ÖMÜR BOYU ELEKTRİK ÜRETMEYE DEVAM EDER.
TEŞVİK BELGESİ
Kurulacaktesis için Teşvik belgesi alınabilir . Teşvik belgesi ile KDV İstisnası veGümrük muafiyeti sağlanır.
Panelinithali teşvik belgesi kapsamında yapılamamaktadır. Bu nedenle pek yatırımcı,panelleri (bizzat ithal etmeyerek) yerli imalatçı veyaithalatçılardan almaktadır.
Panelhariç, diğer cihazlar yurt dışından Gümrük ve KDV ödenmeden ithal edilebilir.
PANEL İTHALAT
Teşvikbelgesi kapsamında panel ithalatı yapılamamaktadır.
Panelithalatında gözetim uygulaması vardır. Buna göre ithalat için Gözetim belgesialınması gerekir (alınması kolay değildir), gözetim belgesi yoksa metrekaresi300 Dolar üzerinden hesaplanarak gümrük vergisi ödenir. Bu vergi ödemesiyapılarak panel getirildiğinde panel maliyeti yüksek olacağından, pek çokyatırımcı panelleri (bizzat ithal etmeyerek) yerli imalatçı veya ithalatçılardanalmaktadır.
EkonomiBakanlığının (12 Mayıs 2017 tarihli Resmi Gazete) yayınlanan 2017/3 sayılıtebliği ile aşağıdaki tabloda yer alan 8541.40.90.00.14 GTİP’li“Fotovoltaik (solar) modül ve paneller” cinsi eşyanın ithalatında gözetim uygulamasında değişiklik yapılmıştır.
Gözetim,ülke ayrımı yapılmaksızın uygulanacaktır. Tabloda belirtilenbirim kıymetin altında ithalat yapabilmek için Ekonomi BakanlığındanGözetim Belgesi alınması gerekir.
GTİP | Eşyanın Tanımı | Birim Gümrük Kıymeti |
8541.40.90.00.14 | Fotovoltaik (solar) modül ve paneller | 300 |
Söz konusu eşyalar için uygulanmakta olanİthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin 2015/9 Sayılı Tebliğ yürürlükten kaldırılmıştır.(Eskigözetim kıymeti 35 ABD Doları/Net Kilogram)
SONUÇ OLARAK ;
1 MW ’LIK ( 1000 KW ) Güneş Enerjisi Santrali kurulumu içinyaklaşık 1.130.000 €( 1.130.000 Euro x Kur 3,9283=4.438.979 TL)maliyetiniz olmaktadır. Yıllık geliriniz de yaklaşık 171.000 € (171.000 EuroxKur 3.9283=671.739 TL ) olduğuna göre yatırdığınız parayıyaklaşık 6.6 yılda geri alıyorsunuz ve bundan sonraki yaklaşık 20 –25 yıl boyunca 171.000 € ( 671.739 TL /yıl ya da, Aylıkyaklaşık 55.978 TL) geliriniz olmaktadır.
1 MW`lık bir santral kurmak için yaklaşık 20 Dönümaraziye ihtiyaç vardır.
Bu rakamlar, yatırımcıya fikir vermesi açısından örnek olarakhesaplanan yaklaşık rakamlardır.
Yatırım yerinin Güneş değerlerine göre farklılık olabilir
Çin, Alman veya Amerikan mali panel ve diğer cihazların fiyatlarındaönemli farklılıklar vardır. Bu nedenle yukarıda hesaplana yaklaşık tesisimaliyeti, kullanılacak cihazların meşeyi ülkelerine göre farklılık arzedecektir.
Yukarıdaki rakamlar yaklaşık değerlerdir. Yatırım yeri ve kullanılacakcihazların fiyatı, inşaat ve montaj giderleri, kullanılacak kredinin vade vefaiz durumu, gelirin vergilendirilmesi gibi durumlar netleştiğinde dahagerçekçi rakamlar ortaya çıkar.